De vaatdoek, een bron van ellende

De vaatdoek roept allerlei associaties op met vervelende werkzaamheden in de keuken, zoals afwassen, de aanrecht schoonmaken e.d., maar het is nog erger diezelfde vaatdoek is een bron van veelal voor de gezondheid schadelijke bacteriën.

Pas gelden promoveerde aan de Universiteit van Wageningen ir. H. Kusumaningrum op een onderzoek naar de groei en verspreiding van ziektekiemen in de keuken. In dit onderzoek komt naar voren dat drie belangrijke ziekteveroorzakers salmonella, campylobacter en staphylococcus aureus lang genoeg in leven blijven om via het aanrecht in het voedsel terecht te komen. Deze ziekteverwekkers komen vooral voor op rauw vlees en kip. Door het opvegen van vleesnat van het aanrecht met de vaatdoek komen deze bacteriën dus in de vaatdoek terecht. Die vinden de vaatdoek een ideale plek om zich verder te ontwikkelen. Er is voldoende vocht en etensresten om eens flink te gaan groeien.

Uit dit onderzoek kwam naar voren dat het niet uitmaakt of het de ouderwetse badstoffen vaatdoek betrof of de zogenaamde "wonder" doekjes van microvezels. Ook het gebruik van bacteriedodende schoonmaakmiddelen heeft niet veel effect. Op zich is het prettig dat dit nogmaals door dit promotieonderzoek werd aangetoond, maar deze feiten zijn al tientallen jaren, zo niet langer, bekend. Het is niet voor niets dat bijvoorbeeld toiletten van openbare gelegenheden zijn uitgerust met papieren wegwerpdroogdoekjes of een ander systeem voor het eenmalig gebruik van het droogdoekje. Droog je handen nooit af aan een natte handdoek, die je nog wel eens tegenkomt in cafés. Ze worden er niet droog van en uit hygiënisch oogpunt alleen maar smeriger.

Terug naar de keuken en de vaatdoek. De vaatdoek wordt te pas en te onpas voor allerlei "schoon" maakwerkzaamheden gebruikt. Binnen de kortste keren is de vochtige vaatdoek een bron van bacteriën, vooral wanneer het opgepropt op het aanrecht wordt weggelegd. Spoel de vaatdoek daarom na gebruik goed uit met zo heet mogelijk water en wring het goed uit. Laat de vaatdoek na gebruik altijd drogen door het op te hangen. Leg de vaatdoek niet terug op het aanrecht. Verschoon de vaatdoek dagelijks (en niet eenmaal in de veertien dagen, zoals bovenstaand onderzoek uitwees) en was de gebruikte vaatdoeken bij 60 °C met een totaalwasmiddel in de wasmachine. Het gebruik van schuursponsjes wordt afgeraden, maar gebruik een schuurlapje zonder spons.

Droog de aanrecht altijd na met een droge schone doek. In een droge omgeving kunnen bacteriën zich nauwelijks ontwikkelen. En ouders leer uw kinderen al op vroege leeftijd het belang van een goede hygiëne, ook in de keuken. Dit moet net zo vanzelfsprekend zijn als het handen wassen na toiletgebruik.

Auteur Frans M. de Jong

Gepubliceerd: 28-02-2005