Wat is het effect van PFAS op voedingswaarde
Partnerbericht
PFAS, die eeuwige chemische stofjes met de charmante bijnaam “forever chemicals”, zitten inmiddels overal waar water en vet voorkomen. In eten, drinken, de natuur, zelfs in je favoriete antiaanbakpan. Niet echt geruststellend natuurlijk. Deze stofjes breken namelijk niet af en hopen zich op. Dat komt allemaal in je lijf terecht en kan na jaren je afweersysteem en lever beïnvloeden, je cholesterol in de war schoppen. Als je je afvraagt hoe dat spul in je eten komt, ligt dat vooral aan vervuilde bodem en water. PFAS zitten in pannen met antiaanbaklaag, pizzadozen, kleding, smeermiddel. Als je het weggooit, blijft het gewoon bestaan, komt in planten, vissen en uiteindelijk op jouw bord terecht. Begin daarom met het aanschaffen van PFAS-vrije pannen, zodat je daar in ieder geval geen risico loopt.
Vis is de grootste bron
Het RIVM heeft flink gerekend en vis komt als grootste bron uit de bus. Ja, zelfs bij magere soorten zoals kabeljauw. Tonijn en vissticks staan ook hoog op de lijst. Zalm daarentegen scoort wat lager. Drinkwater komt op de tweede plek. Daar hangt het ervan af of je water uit de grond of uit plassen komt. Andere bronnen zijn je kopje koffie of thee, zuivel en vlees. Rundvlees scoort slechter dan varkens- of kippenvlees. Fruit, groenten, brood, peulvruchten en plantaardige oliën zoals olijfolie zitten gemiddeld laag. Dat is dus goed nieuws.
Moet vis nu van tafel
Nee joh. Vis zit bomvol gezonde vetten die goed zijn voor hart en bloedvaten. Het Voedingscentrum is duidelijk: eet wekelijks één keer vis, vooral vette zoals makreel, haring of zalm. Wissel soorten af, dan verminder je de kans op een overdosis PFAS. Zelf gevangen vis uit vervuilde Nederlandse wateren? Liever niet te vaak, want daar komt PFAS soms uit de oren. Kraanwater blijft prima, zelfs als er sporen in zitten. Flessenwater is niet per se schoner en koken helpt ook niet.
Hoe beperk je het risico
Als je al paniek krijgt bij het idee: even rustig. Volledig PFAS vermijden is onmogelijk. Het advies van experts is: eet gevarieerd. Zo krijg je niet elke dag dezelfde producten binnen. Groente en fruit uit de moestuin zijn prima, behalve als je tuin binnen een kilometer van de DuPont/Chemours-fabriek in Dordrecht ligt. Let wel op je antiaanbakpannen. Zolang je ze normaal gebruikt en niet laat beschadigen, is de kans op PFAS in je eten minimaal. Maar een beschadigd laagje? Vervangen die handel of overstappen op PFAS-vrije pannen als je het helemaal zeker wilt weten. Dat geeft toch wat meer rust in de keuken. Europa is bezig met een totaalverbod op PFAS en twee varianten (PFOS en PFOA) zijn al verboden. Sinds 1 juli 2022 mogen PFAS ook niet meer in papier en karton zitten dat met eten in aanraking komt. Maar zelfs zonder nieuw spul blijft het lang in de omgeving. Gevarieerd eten blijft dus het beste plan. Dan krijg je niet alleen een mix van vitamines en vezels binnen, maar verklein je ook de kans op te veel ongewenste stoffen.
Gepubliceerd: 19-06-2025